จากประสบการณ์ตรง และบทสนทนากับผู้ดูแลหลาย ๆ ท่าน ทั้งที่มีความสุขและไม่ค่อยมีความสุข ทำให้เกิดสมมติฐานที่ตั้งใจนำมาแบ่งปันในบทความนี้

ผู้ปกครองของเด็กที่มีพัฒนาการตามปกติทั่วไปท่านหนึ่ง :

“ใครว่าเลี้ยงลูกไม่เหนื่อย ตั้งแต่มีลูก เราแทบไม่มีเวลาส่วนตัวเลย”

ผู้ปกครองของเด็กที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะดาวน์ซินโดรมท่านหนึ่ง :

“ปกติคุณแม่เป็นคนทำอะไรเร็ว ตั้งแต่มีน้อง คุณแม่ใจเย็นขึ้นเยอะเลย” 

ผู้ดูแลหลักท่านหนึ่ง :

“พี่น้องคนอื่นเค้าทำงานกัน เราก็ต้องทำงาน ก็อยากให้มาช่วย ๆ กันดูพ่อแม่บ้าง”

ผู้ดูแลหลักอีกท่าน :

“จากที่ไม่ค่อยอยู่บ้าน ช่วงนี้กำลังสนุกกับการปรับพื้นที่สวนรอบบ้าน แม่จะได้มีพื้นที่เดินเล่นนั่งเล่น”

ผู้เขียนสังเกตว่า ทัศนคติต่อหน้าที่ความรับผิดชอบที่แตกต่าง ทำให้บรรยากาศ ตัวการงาน และความสัมพันธ์ระหว่างผู้ดูแลและผู้ได้รับการดูแลแตกต่างกันได้มากทีเดียว

คนที่มีความยินดีเต็มใจในหน้าที่ จะพบทั้งคุณค่า และความสุขในหน้าที่ มีพลัง และความคิดสร้างสรรค์ที่พอเหมาะพอดีกับงาน ในขณะเดียวกัน ความตระหนักในคุณค่า และความสุขในหน้าที่ ก็ยิ่งทำให้เขายินดีเต็มใจในการทำหน้าที่ มีพลังและความคิดสร้างสรรค์ในการทำหน้าที่

ในกรณีที่มีทัศนคติไปในเชิง ‘ให้ทำก็ทำได้ แต่ถ้าเป็นไปได้ อยากให้คนอื่นมารับหน้าที่นี้ไปมากกว่า’ การงานต่าง ๆ ดูจะมีความเป็น ‘ภาระ’ อยู่ เมื่อสิ่งที่ต้องดูแลรับผิดชอบ ไม่ใช่สิ่งที่ทำให้มีความสุข จึงมีแนวโน้มที่จะต้องหาความสุขจากกิจกรรมอื่น ๆ เพื่อให้มีความสุขเพียงพอที่จะรับหน้าที่นี้ต่อไปได้เรื่อย ๆ 

ทัศนคติที่ดีต่อการงานหรือความรับผิดชอบใด ๆ ไม่ว่าจะเป็นงานทางโลก หรือแม้แต่การฝึกหัดปฏิบัติธรรม จึงเป็นดั่งขุมพลังมหัศจรรย์ที่ทำให้เรื่องใหญ่กลายเป็นเรื่องเล็ก เรื่องยากกลายเป็นความท้าทาย ภาระกลายเป็นหน้าที่ หน้าที่กลายเป็นการทำประโยชน์ กลายเป็นการงานแห่งความสุขความเจริญ กลายเป็นบุญ เป็นกุศล 

ถ้ารู้สึกเหนื่อยหน่ายในหน้าที่ ไม่ค่อยมีพละกำลัง พลังงานส่วนใหญ่ใช้ไปกับความฝืนใจ มากกว่าความคิดสร้างสรรค์ ลองสำรวจ ‘ฉันทะ’ หรือทัศนคติที่ดีต่อหน้าที่การงานดูนะ บางทีการพิจารณาให้เห็นแง่งามของการงาน ไม่ว่าจะเป็นประโยชน์ คุณค่า หรือโอกาสที่ได้รับ อาจทำให้เรามีความสุข หรืออย่างน้อยก็อยู่กับสิ่งที่ต้องทำได้ดีขึ้น

ภาพประกอบ: จิราพร รอดมา