- คลังความรู้
- ตื่นกันเถิด
ตื่นกันเถิด
วิชาใจบทแรก
เรื่องโดย พระจิตร์ จิตฺตสํวโร
ความรู้สึกนึกคิดอารมณ์ทั้งหลายที่ปรากฏที่ใจ หรือมาเยี่ยมเยือนใจในยามตื่น ก็ไม่ต่างจากความฝันในยามหลับ ต่างก็เป็นเพียง ‘มายา’ คือปรากฏให้รับรู้ได้ แต่ไม่ได้มีอยู่จริง
ถ้าเปรียบความรู้สึกนึกคิดอารมณ์ต่าง ๆ ดั่งความฝัน คืนที่ฝันดีย่อมดีกว่าฝันร้าย
ถึงกระนั้น คนที่เคยหลับสบายโดยไม่มีความฝัน หรืออารมณ์ใด ๆ มารบกวนจิตใจย่อมทราบดีว่า คืนที่ไม่มีมรสุม หรือเมฆหมอกแห่งเรื่องราวใด ๆ นั้นผาสุขสักเพียงใด โมงยามแห่งความสงบ แม้เพียงสั้น ๆ คือช่วงเวลาคุณภาพที่ร่างกายและจิตใจจะได้พักผ่อนอย่างเต็มที่ เราจึงพร้อมสำหรับภารกิจต่าง ๆ ของวัน
จิตใจจะสบาย มีศักยภาพ และมีความพร้อมสักแค่ไหน หากในยามตื่น ไม่มีความคิดที่ไม่จำเป็น ไม่เป็นประโยชน์มารบกวนใจ
หากต้องการพ้นจากอำนาจของความฝันในยามหลับ ก็ต้องรู้ว่ากำลังฝัน พยายามตื่น ลุกขึ้นจากที่นอน ไม่ปล่อยให้ตนเองจมอยู่ในฝัน หากต้องการพ้นจากอำนาจของความคิด เราก็ต้องฝึกที่จะสร้างสัมพันธภาพใหม่กับความคิด ไม่ปล่อยให้ความคิด และอารมณ์ต่าง ๆ บงการชีวิตอย่างเคย
...หมั่นเจริญสติ สังเกตลมหายใจที่เคลื่อนเข้าออกให้ต่อเนื่อง เชื่อมโยง
...เท่าทันความคิดที่เราไม่ได้ตั้งใจคิด
...ไม่ปล่อยใจให้คิดนั่นโน่นนี่ไปเรื่อยตามความเคยชิน
...รู้จักวิธีพาใจออกจากความคิด หรือเงียบเสียงความคิดที่เราไม่ได้ตั้งใจคิดลง
...ไม่คิดพูดทำตามความพอใจหรือไม่พอใจของตนเอง
..คิดพูดทำแต่สิ่งที่เป็นประโยชน์
ใหม่ ๆ อาจจะฝืนความเคยชินสักหน่อย
ฝึกบ่อย ๆ เราจะชำนาญในการตื่นจากมายาของความคิดและอารมณ์ต่าง ๆ ขึ้นเรื่อย ๆ
ภาพประกอบ: จิราพร รอดมา