ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา คนไทยมีความรู้เรื่องการดูแลแบบประคับประคอง หรือ Palliative Care มากขึ้นว่า เป็นการดูแลรักษาที่ให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย เพื่อให้ผู้ป่วยสุขสบายมากที่สุดเท่าที่สามารถทำได้ในช่วงสุดท้ายของชีวิต จนสามารถจากโลกนี้ไปได้อย่างสงบ โดยไม่ยื้อชีวิตด้วยการรักษาแบบรุกราน หรือไม่จำเป็น

สิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ การดูแลแบบประคับประคองจะประสบความสำเร็จได้ด้วยดี ต้องมีการวางแผนและทำงานเป็นทีม หมายความว่า มีการสื่อสารพูดคุยวางแผนร่วมกันระหว่างตัวผู้ป่วย ครอบครัว คนใกล้ชิด และบุคลากรสุขภาพ เชื่อมโยงการดูแลจากโรงพยาบาลไปยังบ้านจนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต และไม่ได้ดูแลเฉพาะตัวผู้ป่วย แต่ยังครอบคลุมไปถึงครอบครัว คนใกล้ชิด ซึ่งเป็นผู้ดูแลและกำลังเผชิญกับการสูญเสียบุคคลผู้เป็นที่รักด้วย

แม้จะมีความเข้าใจเรื่องการดูแลแบบประคับประคองกันมากขึ้น แต่ก็ยังมีบางประเด็นที่เป็นคำถามเกี่ยวกับแนวทางนี้อยู่หลายข้อ วันนี้ชีวามิตรขอรวบรวมมาไขคำตอบให้ค่ะ

1. “Palliative Care ไม่ได้หมายถึงไม่ดูแล หรือไม่รักษาแล้ว” 

แต่ความจริงแล้ว ในกระบวนการดูแลแบบประคับประคอง หรือ Palliative Care ยังต้องมีการดูแลรักษาเพื่อบรรเทาอาการไม่สุขสบาย ไม่ใช่การรักษาให้หายจากโรค 

2. “Palliative Care ไม่ได้หมายถึงภาวะใกล้ตาย” 

แต่ความจริงแล้ว การดูแลแบบประคับประคอง หรือ Palliative Care หมายถึง การดูแลผู้ป่วยให้มีชีวิตอยู่ในระยะท้ายอย่างมีคุณภาพที่ดีที่สุด ไม่ว่าจะมีเวลาเหลืออยู่เท่าไหร่ก็ตาม

3. “Palliative Care ไม่ได้หมายถึงการเร่ง หรือทำให้เสียชีวิตเร็วขึ้น” 

แต่ความจริงแล้ว กระบวนการดูแลแบบประคับประคอง หรือ Palliative Care เป็นการดูแลให้ผู้ป่วยอยู่อย่างสุขสบายที่สุด และจากไปตามธรรมชาติ

4. “Palliative Care ที่บ้าน ไม่ใช่ทางเลือกที่ไม่ดี” 

แต่ความจริงแล้ว การเลือกที่จะดูแลแบบประคับประคอง หรือ Palliative Care ที่บ้าน ดีต่อผู้ป่วยที่ผูกพันกับบ้านและชุมชน ทั้งยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย และได้ใช้เวลาอยู่กับคนที่รักมากขึ้น

5. “หมอและพยาบาลไปเยี่ยมที่บ้านบ่อย ๆ ไม่ได้หมายความว่าผู้ป่วยใกล้เสียชีวิต” 

แต่ความจริงแล้ว ในกระบวนการดูแลแบบประคับประคอง หรือ Palliative Care การไปเยี่ยมบ้านของทีมดูแลแบบประคับประคองนั้นช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกอุ่นใจ และคลายความกังวลของญาติได้

6. “Palliative Care ไม่ใช่ทางเลือกแค่ตอนใกล้ตาย” 

แต่ความจริงแล้ว กระบวนการดูแลแบบประคับประคอง หรือ Palliative Care ยิ่งเริ่มเร็วยิ่งดี โดยสามารถเริ่มแนวทางนี้ได้ตั้งแต่ได้รับการวินิจฉัยโรคว่า อาการเจ็บป่วยนั้นลุกลาม เรื้อรัง หรือไม่หายขาด

7. “Palliative Care ไม่ใช่การตัดสินใจแทนผู้ป่วยทุกเรื่อง” 

แต่ความจริงแล้ว กระบวนการดูแลแบบประคับประคอง หรือ Palliative Care มุ่งเน้นการเคารพความต้องการสูงสุดของผู้ป่วย ให้ร่วมตัดสินใจเลือกการรักษาในวาระสุดท้าย และสามารถมอบอำนาจการตัดสินใจในช่วงระยะท้ายให้กับบุคคลที่ไว้วางใจได้